Regulacja układu nerwowego - reset umysłu w kilka minut

Iwona Krzepilko
4 cze
2 minut(y) czytania

Zaktualizowano: 15 cze

Zdarza Ci się czuć napięcie, którego nie da się "przegadać"?

Masz wrażenie, że ciało jest w ciągłej gotowości albo przeciwnie – wycofuje się, gdy potrzebujesz działać?

To nie „ty przesadzasz”. To nie „wina słabej psychiki”.

To układ nerwowy próbuje Cię chronić, tylko nie zawsze adekwatnie.

💡 Dobra wiadomość: Możesz nauczyć się z nim współpracować.

I właśnie o tym jest teoria poliwagalna.

Co to jest teoria poliwagalna?

Stworzona przez neurologa Stephena Porgesa, teoria poliwagalna pokazuje, że nasz układ nerwowy ma więcej niż tylko "walcz albo uciekaj".To system, który ma 3 poziomy reagowania, zależnie od tego, jak bezpiecznie się czujemy:

1. Stan bezpieczeństwa i zaangażowania społecznego (nerw błędny brzuszny – VVC)

Jesteś spokojna, kreatywna, obecna, otwarta.
To tu masz dostęp do swojej odwagi, logiki, intuicji.

2. Stan walki lub ucieczki (układ współczulny – SNS)

Pojawia się przy stresie, zagrożeniu.
Czujesz napięcie, pobudzenie, panikę albo złość.

3. Stan zamrożenia lub odcięcia (nerw błędny grzbietowy – DVC)

Reakcja „graj na martwego”.
Czujesz pustkę, chcesz się schować, zniknąć, wszystko wydaje się bez sensu.

Układ nerwowy „przeskakuje” między tymi stanami nieświadomie, żeby Cię chronić – nawet jeśli nie ma realnego zagrożenia.

Teoria poliwagalna mówi też, ze nie tylko umysł oddziałuje na ciało, ale ciało też oddziałuje na umysł. W skrócie: komunikacja między ciałem a umysłem jest dwukierunkowa, i to ciało – zwłaszcza poprzez układ nerwowy – często jako pierwsze „mówi”, zanim my w ogóle to sobie uświadomimy.

Co to ma wspólnego z Twoją zmianą życiową?

WSZYSTKO.

Bo kiedy chcesz zrobić coś nowego (np. rzucić etat, założyć firmę, zacząć mówić „nie”) – Twoje ciało może odebrać to jako zagrożenie, nawet jeśli umysł chce tej zmiany.

Wtedy pojawia się:

odwlekanie (reakcja ucieczki),
krytyczny głos (mechanizm kontroli),
„zamulanie”, wycofanie (reakcja zamrożenia).

5 mikropraktyk regulacji nerwu błędnego

Oddech z wydłużonym wydechem– np. 4 sekundy wdech, 6–8 wydech– aktywuje układ przywspółczulny (spokój)
Kontakt z kimś bliskim, kto Cię nie ocenia– Najłatwiejszym sposobem regulacji jest kontakt fizyczny. Przytulenie do osoby lub ukochanego zwierzaka. Ciepłe spojrzenie, uśmiech, obecność, wspierająca rozmowa = aktywacja systemu bezpieczeństwa
Delikatny ruch: wytrząsanie, rozciąganie, kołysanie– pomaga wyregulować napięcie i „odmrozić się”. Moją ulubioną praktyką jest wytrząsanie emocji i taniec intuicyjny
Głębokie ziewanie, mruczenie, nucenie– stymuluje nerw błędny przez gardło i twarz
Wizualizacja bezpiecznego miejsca lub osoby– ciało reaguje, jakby naprawdę tam było.